Warto również zwrócić uwagę, że w życiu, zwłaszcza kobiet, dbanie o potrzeby zostaje zepchnięte na dalszy plan, a ważniejsze stają się potrzeby innych. Zwłaszcza kiedy pojawiają się dzieci, kiedy pojawia się mąż, kiedy zaczyna być coś ważnego w życiu, to wiele kobiet całkowicie zapomina o sobie. Oprócz tego, że się poświęca, (ale już wiemy, że się nie poświęcamy, tylko się angażujemy!- jeśli nie pamiętasz wróć do rozdziału 10). Wtedy potrzeby własne zaczynają być mniej ważne od potrzeb innych. Potrzeby swoje spycha się, spycha, spycha i w ogóle w pewnym momencie zapomina się całkowicie o sobie, swoich marzeniach, planach.
Często spotykam na szkoleniach kobiety, które to sobie uświadamiają. Mówią, że całe dotychczasowe życie dbały o dom, rodzinę, dzieci, partnera, a swoje potrzeby zepchnęły całkowicie, zapomniały o nich.
O naszych potrzebach może przypomnieć nam piramida Maslowa.
Piramida potrzeb, czy też piramida Maslowa, dokładnie tłumaczy funkcjonowanie człowieka i jego ciągły rozwój. Wskazuje na potrzebę stopniowej realizacji kolejnych poziomów, które tworzą piramidę. Piramida potrzeb Maslowa dzieli się na pięć stopni. To potrzeby niższego rzędu, czyli te, które są niezbędne do przetrwania, a także potrzeby wyższego rzędu. Są to:
– potrzeby fizjologiczne,
– potrzeba bezpieczeństwa,
– potrzeba przynależności
– potrzeba uznania,
– potrzeba samorealizacji.
Zgodnie z założeniami piramidy Maslowa nie jest możliwe spełnianie kolejnej potrzeby bez zaspokojenia wcześniejszej. Im piętro piramidy jest niższe, tym jest ono ważniejsze dla funkcjonowania jednostki. Więc chcąc zacząć troszczyć się o siebie, należy zacząć od samego początku, od najbardziej podstawowych potrzeb.
Zgodnie z piramidą potrzeb Maslowa najważniejsze dla człowieka są te potrzeby, które bezpośrednio wiążą się z funkcjonowaniem jego organizmu – są to tzw. potrzeby fizjologiczne, które są niezbędne, aby organizm człowieka mógł zachować kondycję zdrowotną fizycznie i psychicznie. Koncepcja Maslowa wskazuje, że potrzeby fizjologiczne stanowią podstawę przetrwania każdego człowieka i są priorytetowe, przez co zawsze dominować będą nad innymi potrzebami.
Potrzeby fizjologiczne to między innymi potrzeba snu i odpoczynku, a także potrzeba zaspokojenia głodu i pragnienia. To też potrzeba prokreacji.
Jak można o nich zapomnieć?
Matka karmi dziecko. Jego potrzeby są najważniejsze, ona zje resztki, które zostaną. Dziecko jest chore i płacze. Matka nie śpi kolejną noc. Rano wstaje i szykuje drugiemu dziecku śniadanie. Później idzie do pracy…
O tych potrzebach jest w stanie sobie przypomnieć, ponieważ po prostu nie będzie funkcjonować, jak nie będzie spała 3 dni, to po prostu padnie bez sił…. z głodu, z niewyspania, z przemęczenia…
Kolejnym bardzo ważnym obszarem, jeśli chodzi o potrzeby człowieka, jest potrzeba bezpieczeństwa. Pod uwagę bierze się w niej czynniki fizyczne, ekonomiczne, zdrowie i dobre samopoczucie oraz zabezpieczenie przed chorobami i wypadkami, a także przed ich konsekwencjami. Człowiek potrzebuje czuć się bezpiecznym na wielu obszarach swojego codziennego funkcjonowania.
Człowiek potrzebuje poczucia bezpieczeństwa osobistego, czyli bezpieczeństwa w rodzinie, szkole, pracy, na ulicy, w mieście czy w szerszym kontekście.
I jak kobieta zapomina o potrzebie bezpieczeństwa?
Toksyczny związek, przemocowy partner, poniża matkę, czasem nawet uderzy. Co robi kobieta? Przy dziecku udaje, że wszystko jest w porządku. Chroni dziecko, buduje pozytywny obraz ojca, często nie odchodzi od toksycznego partnera, tylko dlatego, by dziecko miało ojca… Nie dba o swoje bezpieczeństwo, chce chronić dziecko.
Potrzeba przynależności. Człowiek potrzebuje czuć się częścią grupy innych osób – czy to rodziny, czy grupy rówieśniczej. Potrzebuje kontaktów z innymi ludźmi i akceptacji przez grupę, której część stanowi. Relacje koleżeńskie, partnerskie czy też rodzinne dają mu satysfakcję i pozwalają identyfikować się z daną grupą. Potrzeba przynależności dotyczy różnych środowisk, w których człowiek się znajduje, w tym grupy szkolnej, drużyny sportowej, grupy koleżeńskiej w pracy.
Kiedy rodzi się dziecko cała uwaga jest skupiona na nim. Nie ma czasu na kawki i spotkania z koleżankami. Później więzi się rozluźniają, brak wspólnych tematów, bo przecież kobieta ma wąskie zainteresowania: pieluchy, kaszki, ulewanie, pierwsze słowo, choroby… Mąż – partner wychodzi od czasu do czasu z kolegami, ona zostaje z dziećmi…
Potrzeba przynależności zostaje zaburzona.
Kolejnym poziomem potrzeb na piramidzie Maslowa są potrzeby uznania, które dzielą się na dwie kategorie: uznania ze strony innych oraz uznania ze strony samego siebie. Człowiek potrzebuje czuć się szanowany i doceniany przez innych ludzi, a także potrzebuje uznania samego siebie, czyli poczucia własnej wartości. Satysfakcja z pracy, sukcesy zawodowe, ale także umiejętności artystyczne czy sportowe pozwalają czuć się uznawanym przez innych. W przypadku uznania ze strony samego siebie, człowiek potrzebuje akceptacji swojego ciała, emocji i myśli oraz poczucia, że robi to, co jest dla niego ważne i co przynosi mu satysfakcję.
Jakie uznanie ma kobieta, która nie pracuje? O jakich sukcesach może mówić? Nikt nie doceni tego, że gotuje, sprząta, wychowuje dzieci…. W pewnym momencie zaczyna się z tym czuć źle, sama odbiera sobie poczucie własnej wartości….
Ostatnim poziomem potrzeb na piramidzie Maslowa jest potrzeba samorealizacji, czyli dążenie do osiągnięcia pełnego potencjału i rozwoju swoich zdolności. Człowiek potrzebuje realizować się w różnych obszarach życia, a także mieć poczucie, że jest w stanie wpłynąć na swoją przyszłość i środowisko. Potrzeba samorealizacji jest związana z poszukiwaniem sensu życia, rozwojem intelektualnym, kreatywnością i poszukiwaniem wartości. Człowiek potrzebuje poczucia, że realizuje swoje cele i marzenia, aby czuć się spełnionym i szczęśliwym.
Kobieta, która poświęciła się dla dzieci/ męża/ domu nawet nie pomyśli o tym , by realizować swoje pasje, spełniać marzenia. Przecież inni są najważniejsi!
I tak mija życie kobiety…. W pewnym momencie budzi się… Ma czterdzieści lat, dzieci opuściły dom, mąż zostawił ją dla młodszej, w pracy jest niedoceniana… Całe życie potrzeby innych były ważniejsze od jej potrzeb. Dbała o wszystkich dookoła, a zapomniała o sobie i swoich potrzebach!
Jakże często słyszę podobne historie…
Kiedy rozpoczyna się lot samolotem, stewardesa przedstawia instrukcje bezpieczeństwa. Wśród tych instrukcji zazwyczaj znajduje się instrukcja dotycząca maski tlenowej. Zgodnie z tą instrukcją, należy najpierw założyć maskę tlenową na siebie, a następnie na inne osoby, które mogą potrzebować pomocy. Jeżeli dzieje się coś złego, najpierw trzeba zadbać o siebie, bo tylko wtedy będzie można pomagać innym.
Pamiętaj o tym w kontekście swoich potrzeb! Żeby można zaspakajać potrzeby innych, żeby pomagać, żeby można robić wiele dobrego, należy zadbać najpierw o siebie! O wszystkie swoje potrzeby zgodnie z piramidą Maslowa.
