5 Wroniecka Drużyna Harcerska „Czerwone Berety” im. 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej razem z 7 Harcerską Drużyną „Czerwonych Beretów” im. gen. Stanisława Sosabowskiego z Lęborka w środę 18.09.2019  wyruszyła do Holandii jako reprezentacja Związku Harcerstwa Polskiego na obchody 75-rocznicy operacji Market-Garden. Celem wyjazdu było upamiętnienie postaci gen. Sosabowskiego i walk Spadochroniarzy z 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, spotkanie z ostatnimi żyjącymi weteranami bitwy oraz podtrzymanie więzi między Holendrami a Polakami

Operacja  Market-Garden była największą operacją z udziałem wojsk powietrznodesantowych, przeprowadzoną przez aliantów we wrześniu 1944 roku na terytorium okupowanej Holandii.

Operacja zakładała uchwycenie mostów w Eidhowen, Nejmegen przez spadochroniarzy amerykańskich oraz mostu drogowego w Arnhem przez spadochroniarzy brytyjskich i polskich. Utworzonym przez spadochroniarzy „korytarzem” miał się przebić XXX Korpus brytyjski, obchodząc od północy niemieckie umocnienia obronne zwane linią Zygfryda, co miało umożliwić wejście na terytorium Niemiec. Powodzenie planu rokowało zakończenie wojny do końca 1944 roku.
1 Samodzielna Brygada Spadochronowa uczestnicząca w tej operacji jest patronem wronieckich „Czerwonych Beretów” od ponad 30 lat, stąd obecność harcerzy na tych uroczystościach.

Po przyjeździe i zakwaterowaniu zwiedzaliśmy muzeum bitwy pod Arnhem w Oosterbeek – Airbone Museum Hartenstein, następnie przejechaliśmy do Narodowego Muzeum Wyzwolenia w Groesbeek, w którym znajduje się ekspozycja ukazująca m.in. walki amerykańskich spadochroniarzy z 82 Dywizji Powietrznodesantowej o uchwycenie mostu w Nijmegen.
Wieczorem wzięliśmy udział w uroczystościach odbywających się przy moście w Arnhem nazwanym imieniem pułkownika Johna Frosta dowódcy 2 Batalionu Spadochronowego, który zdobył most i walczył o jego utrzymanie.

W sobotę obejrzeliśmy desant polskich spadochroniarzy z 6 Brygady Powietrznodesantowej oraz uczestniczyliśmy w obchodach zorganizowanych na Placu Polskim (Polenplein) w Driel. Złożyliśmy wieniec pod pomnikiem Surge Polonia „Powstań Polsko” i kwiaty na grobie Cory Baltussen, holenderskiej sanitariuszki, która zajmowała się polskimi rannymi podczas bitwy, a po jej zakończeniu walczyła o rehabilitację i obronę żołnierzy Brygady oraz o przywrócenie dobrego imienia Polakom. Cora organizowała przyjazdy polskich harcerzy do Holandii w latach 70/80 i 90-tych XX wieku.

Na koniec oficjalnie podziękowaliśmy przedstawicielom komitetu Driel-Polen, którzy od lat pomagają nam w organizacji wyjazdów do Holandii.
W niedzielę braliśmy udział w mszy odbywającej się na cmentarzu wojennym w Oosterbeek, na którym pochowano 1.748 polskich i brytyjskich spadochroniarzy poległych w bitwie pod Arnhem. Po południu przejechaliśmy nad Ren, gdzie mogliśmy zobaczyć rekonstrukcję wydarzeń z września 1944 roku, tj. „przeprawy przez Ren” w wykonaniu polskiej 6 Brygady Powietrznodesantowej przy wsparciu 11 Holenderskiej Brygady Piechoty Powietrznej.

Szczęśliwi z odwiedzenia tych ważnych dla nas miejsc i oddania hołdu bohaterom, pełni niezapomnianych wrażeń wróciliśmy w poniedziałkowy poranek 23.09 do Wronek.

pisała Maria Kryś
foto: Monika Dobak i Jakub Juszczak