Ziemniak, kartofel, grula, pyra, perka to nazwy jednej rośliny o skromnym wyglądzie, powszechnie jadalnej. Pochodzi z Peru, co zaznacza się w ich nazwie używanej do dzisiaj w Wielkopolsce

Siła z głębi natury

Wszystko zaczęło się u progu XVI wieku od wypraw hiszpańskich w celu podboju kraju Inków (dzisiejsze Peru). Hiszpanie wyprawiając się po złoto nie zwracali uwagi na niepozorną roślinę zachwaszczającą pola kukurydzy i czerwono kwitnącą (była to dzika odmiana ziemniaka). Inkowie uprawiali inną odmianę tej rośliny, kwitnącą na biało, której bulwy po upieczeniu w żarze ogniska nadawały się do jedzenia.
Hiszpanie odpłynęli nie zabierając ziemniaków.

Dopiero w drugiej połowie XVI wieku ziemniak dotarł do Europy, ale nie do Hiszpanii lecz do Włoch. Nie znalazł jednak uznania w kuchni, zachwycano się jego kwiatami(dekorowano nimi stroje i stoły).

Włosi nazywali ziemniaki truflą (bo przypominały rosnące w ziemi grzyby), natomiast Francuzi –jabłkiem z ziemi.

Karierę w kuchni ziemniak zawdzięcza Anglikom, którzy zaczęli go uprawiać na dużą skalę za czasów panowania królowej Elżbiety.

Ziemniaki trafiły do Irlandii, ubogiej wówczas wyspy ratując przed śmiercią głodową. Następnie Anglicy upowszechnili ziemniaki w Wirginii (USA), która była kolonią angielską. Poza wyspami ziemniaki zaczęto uprawiać w Niderlandach.

Laureat konkursu i złodzieje.

Największe opory przed rozpowszechnieniem wzbudził ziemniak we Francji. Król Francji Ludwik XVI jadł je regularnie, a królowa Antonina zdobiła suknię ich kwiatami, mimo to uważano, że szkodzi zdrowiu, wywołując gorączkę. Dopiero wielki głód jaki zapanował we Francji w XVIII wieku przyczynił się do upowszechniania uprawy ziemniaków.

Akademia Paryska ogłosiła konkurs na prace o roślinach, które były łatwe w uprawie, plenne. Zwycięzcą konkursu został farmaceuta i agronom Antonie Parmentier. Król podarował mu ziemię pod uprawę ziemniaków. Okoliczni wieśniacy zaczęli wykradać sadzonki z pola i uprawiać je.

Prezent dla ukochanej

Ziemniaki na ziemie polskie trafiły prawdopodobnie jako podarunek dla ukochanej Marysieńki, który przywiózł król Jan III Sobieski z wyprawy wiedeńskiej (1683)

Otrzymał je w prezencie od cesarza Leopolda. Na większą skalę zaczęto je uprawiać za panowania Króla Augusta III Sasa (1733-1736).

W XIX w były podstawowym pożywieniem biednych ludzi, ratując ich od śmierci głodowej.

Bogactwo niepozornej bulwy

Ziemniaki są cennym źródłem witaminy C, szczególnie młode (z upływem czasu jest jej coraz mniej) Zawierają witaminy B_{1 ,}B _{2 ,} B₆ i PP, K oraz wiele pierwiastków mineralnych. Ugotowane są łatwo przyswajalne i lekkostrawne. Skrobia zawarta w nich wspomaga proces trawienia, ułatwiają usuwanie toksyn z organizmu. Najzdrowsze , a zarazem najsmaczniejsze są ziemniaki jesienią, świeżo kopane. Smaczne są pieczone w żarze ogniska lub w folii w piekarniku albo gotowane w mundurkach.

Ziemniaki to warzywo uniwersalne, można z nich zrobić wiele potraw. Przytoczę jedną z nich.

Placki ziemniaczane z żółtym serem

8-10 ziemniaków utrzeć na tarce na drobniutkie wiórki (nie na miazgę), dodać utarty na grube wiórki żółty ser (około 25-30 dkg), dosypać 2-3 łyżki mąki, wbić jedno jajko, posolić do smaku, wymieszać. Smażyć na oleju cienkie chrupiące placki.

Smacznego!

Wróżka Malina