Region szamotulski – portal kulturalno-historyczny – to portal o którym pisałam już niejednokrotnie. Świetne miejsce, gdzie można zdobyć wiedzę o powiecie, czyli także o Wronkach. Dziś prezentujemy Chojno. Tekst Agnieszka Krygier – Łączkowska, zdjęcia Andrzej Bednarski. Zapraszamy do czytania i odwiedzania Chojna, naszej „letniej stolicy powiatu”

23. odcinek cyklu: Z Andrzejem Bednarskim wędrujemy po regionie szamotulskim.

Chojno – do tej miejscowości w okresie wakacyjnym nikogo nie trzeba specjalnie zapraszać, bo to przecież letnia stolica naszego powiatu!
Pokażemy ją jednak od strony mniej znanej dla przyjeżdżających, czyli od strony historii. Sami mieszkańcy, jak się wydaje, znają ją dość dobrze, głównie dzięki pracy osób kochających Chojno i jego tradycje.

Warto przy okazji zajrzeć na stronę: Chojno.pl, przeczytać więcej o dziejach wsi i obejrzeć wspaniałe historyczne zdjęcia.

„Chojno jest większe niż Berlin” – powiedział nam wiele lat temu jadący na wozie jeden z jego mieszkańców. Ze względu na to rozproszenie na dużym terenie jeszcze w 1963 r. dokonano podziału Chojna na 3 sołectwa: Chojno-Wieś, Chojno-Młyn i Chojno-Błota. Zdjęcia, które prezentujemy, pochodzą z Chojna-Wsi i z popularnego miejsca wypoczynku, czyli znad jeziora Radziszewskiego.

Pierwsza wzmianka o Chojnie pochodzi z 1284 r., pojawiła się w dokumencie podpisanym przez księcia Przemysła II – zgodzie na lokację miejscowości na niemieckim prawie wiejskim. Wówczas była to własność Tomisława z Szamotuł (herbu Nałęcz).
Sto lat później Chojno należało już do innej gałęzi rodu Nałęczów – Ostrorogów.
W latach 1625-1737 kilkakrotnie zmieniało właścicieli; byli nimi Potoccy, Radziwiłłowie, Sapiehowie.
W początkach XVII w. przybyła tam pierwsza grupa osadników holenderskich (olędrzy, olendrzy).
W 1737 r. Chojno – wraz z rozległymi włościami wokół Ostroroga – kupili Kwileccy.
W 1828 r. Chojno jako wiano otrzymała Helena z Kwileckich, żona Wincentego Turno.
W grudniu 1831 r. w ich dworze w Objezierzu pod Obornikami gościł Adam Mickiewicz. Czy Wincenty zabrał wówczas poetę na polowanie w okolice Chojna – tego najprawdopodobniej się już nie dowiemy.
W 1863 r. Chojno za długi Hipolita Turno zostało przejęte przez Lippmanna Landsberga (przedsiebiorcę pochodzenia żydowskiego), który zbudował, m.in., murowany dwór (późniejszą leśniczówkę) i gościniec (późniejszą plebanię). W latach 90. XIX w. sprzedał różne części swojego majątku i przeniósł się do Berlina.

Z obiektów znajdujących się w Chojnie na listę zabytków został wpisany kościół Chrystusa Króla. Parafia w tej miejscowości została ostatecznie utworzona w 1919 r., wcześniej Chojno należało do parafii w Biezdrowie. W latach 1926-1928, siłami miejscowych rzemieślników, wzniesiono jednonawowy kościół w stylu neobarokowym, z wieżą. Wewnątrz znajdują się 3 nieduże ołtarze, a pod chórem umieszczono tablicę upamiętniającą 30 parafian poległych w latach 1914-20.
Konsekracji kościoła dokonał 8.10.1928 r. sam prymas Polski kardynał August Hlond.

Uroczystości stulecia istnienia świątyni odbędą się jednak dopiero w tym roku i to wkrótce (15-18.08), z tej okazji wnętrze zostało odmalowane (tego jeszcze nie ma na zdjęciach).

Obiektem zabytkowym jest też cmentarz rzymskokatolicki, powstały w 1918 r. (wcześniej chojanie chowani byli na cmentarzu w Biezdrowie).
Zdjęcia, które zamieszczamy, pochodzą z drugiej nekropolii – cmentarza ewangelickiego, istniejącego w Chojnie od 1917 r. (do tego czasu wykorzystywano cmentarz w Lubowie).

Od 1995 r. w okresie letnich wakacji niedzielne msze św. są odprawiane nie tylko w kościele, ale także w pobliżu jeziora Radziszewskiego na polanie nazwanej później Kaplicą pod Dębem.

W centrum wsi znajduje się remiza Ochotniczej Straży Pożarnej. Obiekt powstał w 1938 r., a w 1956 r. został rozbudowany, tradycje zorganizowanego ruchu pożarniczego w Chojnie sięgają jednak początku XX w. (1902 r.)

Wiadomo, że szkoła parafialna istniała w tej miejscowości już w 1832 r., obecny budynek powstał w 1898 r., a sto lat później (1995-98) został rozbudowany. Od 2010 r. szkoła nosi imię Agnieszki Bartol (1978-1990) – wronczanki o niezwykłym talencie literackim.

W pobliżu szkoły znajduje się zbiorowa mogiła żołnierzy napoleońskich, miejsce to zostało upamiętnione głazem z napisem w języku polskim i francuskim.

W centrum wsi, obok remizy, usytuowana jest figura Maryi – Królowej Pokoju. Dalsze dwie kapliczki stoją w Chojnie-Młyn i dalej przy drodze do Bucharzewa.

Warto dodać, że w 1911 r. w Chojnie-Młyn odkryto cmentarzysko kultury łużyckiej (1000-800 lat p.n.e.).

W centrum wsi, naprzeciw kościoła, mieszka Jacek Kowalski – pasjonat kolei, który w swoim domu i wokół niego urządził coś w rodzaju prywatnego muzeum kolejnictwa. Warto tam zajrzeć!

Chojno ma połączenie drogowe z Wronkami i Sierakowem (droga wojewódzka nr 150), działa też przeprawa promowa przez Wartę, łącząca Chojno z Karolewem (to miejsce opisywaliśmy w 21. odcinku cyklu).

Przez Chojno przebiega zachodni odcinek Nadwarciańskiego Szlaku Rowerowego z Poznania do Międzychodu.

Zdjęcia z lat 2010-2019 – Andrzej Bednarski
Tekst Agnieszka Krygier-Łączkowska

 

 

https://www.facebook.com/regionszamotulskiportal/posts/2296760047106791?__tn__=K-R