Różne okoliczności mogą skłonić człowieka uzależnionego do podjęcia decyzji o zmianie stylu życia. Czasami zakład karny może być jednym z miejsc sprzyjających refleksji nad dotychczasowym funkcjonowaniem

 

Szkodliwe używanie alkoholu, zażywanie środków odurzających lub innych substancji psychotropowych, a także uzależnienie od powyższych substancji może przyczynić się do popełnienia przestępstw i w konsekwencji pobytu w zakładzie karnym.

Osoby trafiające do zakładu karnego niosą  z sobą bagaż osobistych doświadczeń, trudności, problemów, które nie znikają po przekroczeniu murów więzienia.

Osadzeni, pomimo czasami nawet i kilkuletniej, przymusowej abstynencji związanej z pobytem w izolacji wymagają odpowiednich oddziaływań z szeroko rozumianej profilaktyki uzależnień prowadzonej przez psychologów  i wychowawców w formie zajęć grupowych czy edukacyjnych.

Programy resocjalizacyjne obejmujące tematykę profilaktyki p/uzależnieniowej prowadzone są cyklicznie, a ich głównym celem jest poszerzenie wiedzy wśród osób pozbawionych wolności w zakresie szkodliwości nadużywania alkoholu, czy przyjmowania narkotyków szczególnie w zakresie zdrowia, relacji społecznych, czy konsekwencji prawnych. Podczas zajęć skazani zdobywają wiedzę zarówno dzięki części wykładowej jak i ćwiczeniowej programów resocjalizacji, mają możliwość podzielenia się osobistymi doświadczeniami z innymi. Programy pomagają im poznać różnice pomiędzy nadużywaniem, a uzależnieniem od danej substancji, poszerzyć wiedzę z takich obszarów jak współuzależnienie, występowanie objawów odstawiennych, a wreszcie dają możliwość zapoznania się ze specyfiką nawrotu choroby alkoholowej czy narkotykowej oraz poznania poprzedzających nawrót sygnałów ostrzegawczych.

Kolejna forma oddziaływań  resocjalizacyjnych psychologów działu penitencjarnego to indywidualne konsultacje. Praca z osadzonym w zakresie profilaktyki p/alkoholowej czy p/narkotykowej rozpoczyna się od rozmowy, diagnostyki jego deficytów oraz sformułowania odpowiednich zaleceń. Skazani uzależnieni od substancji psychoaktywnych mogą zostać skierowani na leczenie odwykowe w ramach pobytu w zakładzie karnym. W przypadku gdy wymiar ich kary uniemożliwia ukończenie terapii, za ich wyrażoną zgodą mogą uczestniczyć w indywidualnych spotkaniach z psychologiem w ramach tzw. systemu terapeutycznego poza oddziałem terapeutycznym. Głównym celem powyższych oddziaływań jest zmotywowanie skazanego do podjęcia pracy terapeutycznej po opuszczeniu zakładu karnego. Uświadomienie motywów przez które sięgał po alkohol, czy narkotyki oraz dostrzeżenie strat poniesionych na przestrzeni życia, w różnych jego sferach wynikających ze spożywania substancji psychoaktywnych , a przede wszystkim dostrzeżenie pozytywnych aspektów abstynencji. Osadzeni z pomocą psychologa mają możliwość dokonania autodiagnozy problemu i sformułowania realnych planów życiowych, których realizacja rozpoczyna się w więzieniu i przygotowuje do życia w  trzeźwości po zakończeniu odbywania kary pozbawienia wolności.

Tekst, foto: szer. Weronika Ruta /mjr Danuta Zielińska